ते रम्य दिवस!भाग १३

माझ्या नोकरीच्या सुरुवातीच्या काळात आमच्यावर फक्त दोनच साहेब होते. त्यात एक मद्रासी आणि दुसरा एक मराठी होता. मद्रासी हा आमच्या मुंबई कार्यालयाचा क्रमांक एकचा साहेब होता आणि मराठी दोन क्रमांकाचा साहेब होता. ह्या मद्राशाचे नाव रामचंद्रन असे होते;पण आम्ही सगळेजण त्याच्या अपरोक्ष त्याला 'रामू' म्हणत असू. दुसरे मराठी साहेब लघाटे म्हणून होते. त्यांचा मात्र आम्ही मान राखत असू.

तर हा रामू हा तसा विक्षिप्त प्राणी होता. त्याला रागवायला आणि थंड व्हायला अजिबात वेळ लागत नसे. अत्यंत संशयी,तितकाच बालीश आणि हावरटही होता. चमचेगिरी आणि मस्केबाजी मधे बहुदा त्याने पीएचडी केलेली असावी. नाही म्हणायला तो दूरसंचार आणि दळणवळण ह्या विषयातला पदवीधर अभियंता होता; पण त्याचे त्या विषयातले ज्ञान अगदीच कामचलाऊ होते. पण तरीही तो मुंबई शाखेचा प्रमुख होता. त्याच्या विक्षिप्त आणि बालीश वागण्याचा प्रसंगी आम्हाला त्रासही होत असे;पण जास्त करून त्यामुळे मनोरंजंच होत असे. एखाद्या विनोदावर तो अगदी मनसोक्त हसत असे आणि त्यावेळी त्याची लांबलचक जीभ बाहेर काढून एका विशिष्ठ पद्धतीने तो हसत असे (कुत्रे नाही का जीभ बाहेर काढून बसतात त्या पद्धतीने). आम्हाला त्याच्या त्या हसण्याचीच खूप मजा वाटायची. त्याच्या मनात असेल तर तो तासंतास आमच्याशी घोळक्यात उभा राहून गप्पा मारत असे. त्यावेळी त्याची उभे राहण्याची पद्धतही अतिशय मजेशीर होती. दोन्ही पायांची कात्री सारखी रचना करून आणि दोन्ही हात पाठीशी बांधून तो उभा राहत असे. मधनं मधनं आळोखे-पिळोखेही देत असे. कधी कधी जोरजोरात जांभया देत असे.

ह्या उभे राहण्यातही त्याची अजून एक विशेष अशी लकब होती. तो दोन्ही पायांची कैची आणि पाठीमागे हातांची कैची करून उभा असतानाच मधून मधून पुढेही सरकत असे. त्यावेळी त्याच्यासमोर उभ्या असणार्‍या व्यक्तिला अजून मागे व्हावे लागे. असेच बोलण्याच्या नादात तो त्या समोरच्या व्यक्तीला हळूहळू भिंतीला टेकवत असे आणि अगदी त्या व्यक्तीला चिकटत असे आणि एखादे गुपित सांगितल्यासारखे त्याच्याशी बोलत असे. आम्हाला,बहुतेक सगळ्यांना त्याची ही सवय माहित असल्यामुळे आम्ही त्याच्या त्या हालचाली बरहुकूम आपली स्थिती बदलत असू आणि त्याच्या कचाट्यात कधी न सापडता त्यालाच भिंतीवर आपटवत असू; पण आमचा 'अंकल’(ज्योसेफ) हा त्याचे बोलणे अगदी लक्षपूर्वक ऐकत असे आणि त्याच्या हालचालींकडे दूर्लक्ष झाल्यामुळे त्याच्या कचाट्यात सापडत असे. वरून बोलताना रामुची थुंकीही उडत असे. त्यामुळे नेहमी अंकल वैतागत असे;पण प्रत्येकवेळी नेमका तोच सापडायचा आणि मग आम्हाला विचारायचा,शी रे! तो रामू काय होमो हाय काय? जवा बी मी बगतो तो मलाच चिटकतो. तुमाला कोनालाबी कसा चिटकत नाही?
मग गजा त्याला सांगत असे, अरे अंकल,तू त्याचे अगदी मन लावून ऐकतोस ना म्हणून तो तुझ्यावर खूष आहे. आम्ही कसे एकदम सेफ डिस्टन्स ठेऊन असतो. तू कशाला एव्हढा इनव्हॉल्व होतो त्याच्या थापांमधे? जस्ट टेक लाईटली मॅन! ही इज जस्ट फेकींग! नाऊ ऑनवर्डस कीप वॉच ऑन हीज मूव्हमेंटस अँड ऍडजस्ट युवर्सेल्फ! ओके?
अंकल मान डोलवत असे ; पण पुढच्या वेळी देखिल तोच सापडे आणि पुन्हा गजाची लेक्चरबाजी चालायची. पण अंकल आणि रामू दोघेही सुधारले नाहीत.

कार्यालयात पोहोचल्यानंतर आम्हा सातजणांचे(मी,पदू,ज्यो,गजा,दादा,चिंटू आणि यश. कधी कधी सदानंदही असे.) सामुदायिक चहापान चाले. मी एकटा कॉफी पिणारा आणि बाकी सगळे चहाबाज होते. अशा वेळी नेमका एक दिवस रामू आला आणि आरडा-ओरड करायला लागला.
कमॉन आय से! डोंट टेक टी ऑल ऑफ यू ऍटे टाईम आय से!
गजाने त्यातला मतलब ओळखला(ह्या असल्या बाबतीत गजा कमालीचा हुशार होता). त्याने लगेच उठून त्याला बसायला खूर्ची दिली आणि आपला चहा त्याच्यापुढे सरकवला.
रामू खोट्या विनयाने, नो,नो करत राहिला;पण गजाने त्याला गोड गोड बोलून तो चहा प्यायला लावलाच. झालं! चहा प्यायल्यावर रामू एकदम खूष! मग अतिशय सौम्यपणे, डोंट टेक टी टुगेदर आय से! यु नो!इट लुक्स ऑड आय से! वगैरे सांगून लगेच गायब.

त्या दिवसापासून तो रोज आमच्या त्या चहाच्या वेळी येऊन घुटमळत असे आणि गजा त्याला लगेच चहा प्यायला बसवत असे. आता आम्हाला वाटले हा चहा, गजा स्वतःच्या पैशाने पाजतोय;पण बेटा म्हणतो कसा? अरे तो एका चहामधे खूष आहे ना? आपल्याला त्रास देत नाही ना? मग, ह्या चहाचे पैसे आपण सगळे मिळून देऊ या! काय कशी आहे माझी आयडिया?
मी म्हटले, गजा,लेका आयडिया चांगली आहे;पण हे आपल्याला आणि त्यालाही शोभत नाही. एका यक:श्चित चहासाठी जो माणूस असल्या गोष्टी खपवून घेतो तो उद्या अजूनही काही नाटके करू शकेल; आणि खरे सांगायचे तर तो चहा त्याला तूच पाजतोस असा त्याचा समज आहे आणि त्याचा तू पुरेपूर फायदा घेतो आहेस हे आम्हाला सगळ्यांना माहीत आहे.
काय फायदा घेतला मी सांग ना?.... इति. गजा.
किती सीएल(कॅज्युएल लीव्ह-- आकस्मिक रजा) वाचवल्यास ते सांग ना? अरे आम्हाला सगळं माहित आहे. उगीच मोठेपणाचा आव आणू नको..... इति. पदू.
गजाचा आवाजच बसला.
ह्याच गजाने मधल्या काळात कार्यालयाला दांड्या मारूनही अजून त्याच्या बाराच्या बारा (वर्षाला बाराच असतात)आकस्मिक रजा शाबूत होत्या त्या केवळ ह्या चहाच्या जोरावर.

क्रमश: