माती असशी,मातीत मिळशी!

मी ५-६वीत असताना आकाशवाणीवर एक गाणे ऐकले होते. सुप्रसिद्ध गायक गोविंद पोवळे ह्यांनी ते गायले होते. गाण्याचे शब्द होते..........
माती सांगे कुंभाराला पायी मज तुडविशी
तुझाच आहे शेवट वेड्या माझ्या पायाशी.... अशी त्याची सुरुवात होती.ह्या गीताचे कवी कोण हे आता आठवत नाही पण हे गीत मला इतके आवडले की मीही नकळतपणे ते गीत गाऊ लागलो. हळूहळू पाठही झाले. जेव्हा जेव्हा हे गीत आकाशवाणीवर लागत असे तेव्हा मी अतिशय काळजीपूर्वक ते ऐकत असे आणि त्याचे शब्द नीटपणे टिपून ठेवत असे.ह्या गाण्याचा अर्थ अगदी पहिल्यांदा नीटसा कळला नव्हता;पण पुढे पुढे तो समजायला लागला आणि एका वेगळ्याच अर्थाने ते गाणे मला आवडायला लागले.
मला फिरविसी तू चाकावर,घट मातीचे बनवी सुंदर
लग्न मंडपी कधी असे मी कधी शवापाशी

वीर धुरंधर आले गेले,पायी माझ्या इथे झोपले
कुब्जा अथवा मोहक युवती अंती मजपाशी

गर्वाने का ताठ राहसी,भाग्य कशाला उगा नाशसी
तुझ्या ललाटी अखेर लिहिले मीलन माझ्याशी
ह्या सगळ्या गाण्यातील साधे सोपे तत्त्वज्ञान मनाला भिडले आणि मग हे गाणे माझ्या जीवनाचे तत्त्वज्ञानच होऊन बसले.हे शरीर ज्या मातीपासून बनले(त्या अर्थी पार्थिव)ते अखेर तिच्यातच सामावले जाणार आहे. काही क्षणांसाठी कुठला एक वेगळा आकार,रूप धारण केले असले तरी त्याचे मूलतत्त्व विसरून कसे चालेल.
मग अशाच गाण्यांचा शोध सुरू झाला तेव्हा अजून काही गाणी मिळाली.पंडित भीमसेन जोशी ह्यांनी गायलेला कबीराचा अभंग देखिल असेच तत्त्वज्ञान सांगतो.
ए तनू मुंडना बेमुंडना
आखिर मिट्टीमे मिल जाना

मिट्टी कहे कुम्हारको,बे तू क्यों खोदे मुझको
एक दिन ऐसा आवेगा की मै गाडूंगी तुझको

कपडा कहे दर्जीको क्यों तू फाडे रे मुझको
कोई वखत ऐसा आवेगा की मैं ढकाउं तुझको

लकडी कहे सुतारको रे तू क्यों छिले मुझको
एक दिन ऐसा आवेगा की मैं जलाऊ तुझको


राहत्या घराचा शोध घेताना खूप भटकावे लागले होते तेव्हा राहून राहून हे गाणे आठवायचे...
जागा जागा शोधीत फिरसी का वेड्या उन्हात
अखेर तुजला जागा आहे साडेतीन हात,वेड्या साडेतीन हात....योगायोगाने हे गाणेही गोविंद पोवळे ह्यांनीच गायलेले आहे(आता हे गाणे पूर्ण आठवत मात्र नाही). पुन्हा अतिशय साध्या सोप्या शब्दात मांडलेले जीवनाविषयीचे तत्त्वज्ञान.का कुणास ठाऊक पण ही गाणी आणि त्यातील अर्थ माझ्या मनात खोल कुठेतरी जाऊन बसलाय. ह्या क्षणभंगूर जीवनाचा आपल्याला किती सोस असतो;पण अशा ओळी ऐकल्या की खरे चित्र डोळ्यासमोर उभे राहते आणि आजवर हे आयुष्य सत्कारणी लावले नाही ह्याची खंत वाटते.
अजून बरीच अशी गाणी आहेत पण आता आठवत नाहीत. त्यासंबंधी पुन्हा केव्हातरी!